Con đường nhựa vắt qua những cánh rừng đưa chúng tôi đến với Đồng Nai Thượng, buôn làng của người Mạ nằm lọt giữa rừng già được bao trùm bởi màu xanh của Vườn Quốc gia (VQG) Cát Tiên. Bí thư Đảng bộ xã Điểu K’Giắc - người con ưu tú của núi rừng tâm sự: Bằng ân tình, trách nhiệm lớn lao với đồng bào; nhiệm kỳ qua, Đảng bộ xã Đồng Nai Thượng đã cùng với Nhân dân nỗ lực làm nên một bước đột phá lớn trong phát triển kinh tế - xã hội, làm cho vùng đất này không ngừng thay đổi. 

Sầu riêng đã kết trái trên đất Đồng Nai Thượng. Ảnh: K.Phúc

Cả xã có 417 hộ gia đình, 1.807 người với gần 98% là đồng bào Mạ sinh sống tại 5 thôn buôn. Màu xanh của tiêu, điều, cà phê, cao su, lúa nước, cây trái… phủ kín đồi cao, thung sâu đã đẩy cái nghèo lùi xa. Phát huy vai trò lãnh đạo, Đảng bộ xã đã chỉ đạo sát sao, quyết liệt trong phát triển kinh tế, chuyển đổi diện tích cây điều kém hiệu quả sang các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm trên một đơn vị diện tích; vận động đồng bào vươn lên phát triển kinh tế hộ gia đình, nâng cao thu nhập, xây dựng cuộc sống mới. Nhân dân tích cực hưởng ứng xây dựng các mô hình điểm, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chọn giống mới phù hợp cho năng suất, chất lượng, đổi mới phương pháp canh tác, đầu tư thâm canh; sản lượng và diện tích cây trồng không ngừng tăng lên hàng năm. 

Đến nay, tổng diện tích gieo trồng đạt 2.496 ha; cây hàng năm 1.245 ha, trong đó 28,1 ha lúa nước sản xuất 2 - 3 vụ/năm, năng suất 5 tấn/ha; còn lại là diện tích đậu, bắp với năng suất 6,1 tấn/ha/năm; vận động Nhân dân tận dụng vườn hộ trồng đậu, dưa leo, rau xanh, rau nhíp… phục vụ nguồn thực phẩm cho gia đình, địa phương.  Cây lâu năm 1.251 ha; trong đó, diện tích cây điều giảm dần, thay thế bằng các loại cây ăn trái  258 ha, cà phê 468 ha, cây tiêu 25 ha, cao su 50 ha. Đàn gia súc, gia cầm có 6.374 con (trâu 147 con, bò 176 con, heo 630 con, dê 155 con gà, vịt 5.260 con). Từ việc lãnh đạo sát sao của Đảng bộ xã về phát triển kinh tế, tổng giá trị sản xuất 5 năm qua ước đạt 454,73 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt 14,16%. Thu nhập bình quân đầu người đạt 41 triệu đồng/năm, tăng 1,7 lần so với 2015. Dù không được giao chỉ tiêu thu ngân sách, nhưng cả nhiệm kỳ thực hiện thu được 408,5 triệu đồng, được điều hành chi theo đúng Luật Ngân sách, đảm bảo tiết kiệm, không tham nhũng, lãng phí. 

Thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, Đảng bộ đã lãnh đạo cả hệ thống chính trị vào cuộc, vận động người dân chỉnh trang nhà cửa, xây dựng hàng rào, cổng ngõ, xây dựng đường giao thông nông thôn, làm công trình vệ sinh, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tổ chức sản xuất, tăng thu nhập, tiết kiệm chi tiêu, xóa bỏ tập tục lạc hậu. Trong 5 năm, Đảng bộ đã lãnh đạo thực hiện xây dựng 33 công trình hạ tầng cơ sở với tổng kinh phí đầu tư từ ngân sách là 46,1 tỷ đồng; hỗ trợ xây dựng 118 căn nhà cho hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách tổng số tiền 4,1 tỷ đồng; tín chấp cho 97 hộ khó khăn vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng CSXH với dư nợ 2,85 tỷ đồng. Thực hiện có hiệu quả công tác quản lý, vận hành khai thác, sử dụng các công trình thủy lợi trên địa bàn; tiến hành đào 75 ao, hồ nhỏ phục vụ cho các nhóm hộ gia đình theo cơ chế  “Nhà nước và Nhân dân cùng làm” với diện tích mặt nước 43 ha, vừa phục vụ cho việc tưới tiêu trên địa bàn xã, vừa làm phong phú hệ sinh thái, đồng thời phát triển việc nuôi thủy sản trong thời gian tới. Triển khai tốt các chương trình mục tiêu hỗ trợ sản xuất đã làm giảm hộ nghèo từ 24,5% (tương ứng 100 hộ) năm 2016 xuống còn 3,84% (16 hộ - 74 khẩu), giảm bình quân 5,61%/năm.  Đến nay, xã đã hoàn thành 19/19 tiêu chí và đạt chuẩn nông thôn mới.

Nằm trong vùng lõi của VQG, công tác quản lý, bảo vệ rừng, tài nguyên, môi trường được Đảng bộ xã xem là một nhiệm vụ quan trọng. Hàng năm, BCH Đảng ủy xã đều ban hành Nghị quyết chuyên đề lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý, bảo vệ rừng; chính quyền, các đoàn thể phối hợp cùng lực lượng kiểm lâm tuyên truyền, vận động người dân có ý thức trách nhiệm quản lý, bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng, thực hiện tốt chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng. Đã phối hợp với VQG Cát Tiên thực hiện công tác giao khoán bảo vệ rừng cho 332 hộ gia đình, tổng diện tích 4.392,1 ha với 5 cộng đồng nhận giao khoán (5 thôn); đồng thời tiến hành cho 332 hộ nhận giao khoán ký cam kết bảo vệ rừng, cung ứng dịch vụ môi trường rừng và không vi phạm 9 hành vi bị nghiêm cấm trong các hoạt động lâm nghiệp. Thực hiện có hiệu quả trồng rừng và trồng cây phân tán. 

Xã được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 3, phổ cập giáo dục THCS mức độ 2, đạt chuẩn xóa mù mức độ 2. 100% trẻ em 5 tuổi được huy động ra lớp; trường mầm non đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1; Trường Phổ thông Dân tộc bán trú (tiểu học và THCS) đạt chuẩn về cơ sở vật chất. Có 46 người trình độ đại học, 71 người trình độ cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp 62 người; 95% người dân tham gia BHYT; 99,04% hộ dùng điện lưới sinh hoạt; 100% người dân sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Đảng bộ đã quan tâm vận động Nhân dân gìn giữ, phát huy nghề dệt thổ cẩm truyền thống, khuyến khích mở rộng các nghề tiểu thủ công nghiệp truyền thống như nghề rèn, đan lát. Đã hình thành tổ hợp tác dệt thổ cẩm thôn Bù Gia Rá với 25 nghệ nhân, thành lập tổ nghề truyền thống như rèn, đan gùi, đan các vật dụng sinh hoạt gồm 35 nghệ nhân ở cả 5 thôn. Tổ chức 5 lớp truyền dạy cồng chiêng cho thế hệ trẻ ở 5/5 thôn. Nhà văn hóa xã và 5 nhà sinh hoạt cộng đồng tại 5 thôn được xây dựng khang trang. Phong trào văn nghệ, thể thao quần chúng phát triển mạnh mẽ; 5/5 thôn đạt danh hiệu văn hóa, 93% hộ gia đình văn hóa. Cùng với việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa của đồng bào Mạ bản địa, giá trị lịch sử của vùng căn cứ địa cách mạng, Đảng bộ xã đã chú trọng khai thác tiềm năng du lịch sinh thái tại VQG Cát Tiên, thác Đạ Rông, sân bay dã chiến, nhằm thu hút du khách đến với Đồng Nai Thượng. 

Đồng chí Điểu K’Giắc - Bí thư Đảng bộ xã Đồng Nai Thượng cho biết: “Nhiệm kỳ 2015 - 2020 là một nhiệm kỳ Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Đồng Nai Thượng chung sức đồng lòng nỗ lực, cố gắng để vượt qua khó khăn, đẩy cái nghèo lùi xa, xây dựng địa phương phát triển mọi mặt. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, buôn làng được quan tâm đầu tư, nâng cấp khang trang, sạch đẹp”. Đi trong không khí rực rỡ cờ hoa mừng ngày hội lớn, chứng kiến sự thay da đổi thịt trên từng buôn gần, làng xa, đồng bào lao động hăng say trên ruộng, nương, vườn đồi, không gian thanh bình và màu xanh của ấm no, trù phú, cảm nhận Đồng Nai Thượng đang vươn mình trỗi dậy từng ngày.

QUỲNH UYỂN